| Source | Target | | üübi katse ühendatud mootoriga (koormatud ja koormamata sõidukiga) vastavalt eeskirja nr 13 4. lisa punktidele 1.4.3.1 (stabiilsuskatse) ja 1.4.3.2 (ainult katse algkiirusega v = 0,8 vmax) või vastavalt eeskirja nr 13-H 3. lisa punktidele 1.4.3.1 ja 1.4.3.2. | Badanie typu 0 przy silniku załączonym, pojazd obciążony i nieobciążony, zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.4.3.1 (badanie stateczności) i 1.4.3.2 (tylko badanie przy prędkości początkowej v = 0,8 vmax) lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 1.4.3.1 i 1.4.3.2. |
| I tüübi katse vastavalt eeskirja nr 13 4. lisa punktile 1.5 või eeskirja nr 13-H 3. lisa punktile 1.5. | Badanie typu I, zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.5 lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 1.5. |
| Rikkepidurisüsteem | Dodatkowy układ hamulcowy |
| üübi katse lahutatud mootoriga ja koormatud sõidukiga vastavalt eeskirja nr 13 4. lisa punktile 2.2 või eeskirja nr 13-H 3. lisa punktile 2.2 (selle katse võib jätta tegemata, kui nõuded on kindlasti täidetud, näiteks diagonaalselt jaotatud pidurisüsteemi puhul) | Badanie typu 0 przy silniku odłączonym, pojazd obciążony, zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 2.2 lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 2.2 (badanie to można pominąć w przypadku gdy jest oczywiste, że wymagania są spełnione, np. układ hamulcowy rozdzielony po przekątnej). |
| Seisupidurisüsteem | Układ hamulca postojowego |
| (Kohaldatakse üksnes juhul, kui tüübikinnituseks esitatud hõõrdkatetega pidureid kasutatakse seisupiduritena). | (wyłącznie w przypadku gdy homologacja dotyczy okładzin hamulców używanych jako hamulce postojowe). |
| Seisupiduri katse 18 % kaldpinnal ja koormatud sõidukiga vastavalt eeskirja nr 13 4. lisa punktile 2.3.1 või seisupiduri katse 20 % kaldpinnal ja koormatud sõidukiga eeskirja nr 13-H 3. lisa punktile 2.3.1. | Badanie na spadku o nachyleniu 18 %, pojazd obciążony, zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 2.3.1 lub badanie na spadku o nachyleniu 20 %, pojazd obciążony, zgodnie z regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 2.3.1. |
| Sõiduk peab vastama kõigile eeskirja nr 13 4. lisa punktiga 2 või eeskirja nr 13-H 3. lisa punktiga 2 kõnealuse kategooria sõidukile ette nähtud asjakohastele nõuetele. | Pojazd musi spełniać wszystkie stosowne wymagania dla odnośnej kategorii pojazdu podane w regulaminie nr 13, załącznik 4, pkt 2 lub w regulaminie nr 13-H, załącznik 3, pkt 2. |
| Lisatingimused | Wymagania dodatkowe |
| Lisanõuetele vastavuse tõendamiseks kasutatakse ühte järgmisest kahest meetodist. | Spełnienie wymagań dodatkowych należy wykazać za pomocą jednej z następujących dwóch metod: |
| Sõiduki katse (eraldi telgede katse) | Badanie pojazdu (badanie osi dzielonej) |
| Selles katses peab sõiduk olema koormatud täismassini ning kõik pidurdamised tuleb teha lahutatud mootoriga ja tasasel teel. | Badany pojazd musi być w pełni obciążony, a hamowanie odbywa się wyłącznie się przy odłączonym silniku na poziomej drodze. |
| Sõiduki sõidupidurite kontrollsüsteem peab olema varustatud vahendiga, mis eraldab esi- ja tagatelje pidurid nii, et neid saab kasutada sõltumatult. | Układ sterowania hamulcem podstawowym (głównym) pojazdu musi posiadać funkcję umożliwiającą oddzielenie hamulców osi przedniej i tylnej, tak by każdy można było użyć niezależnie. |
| Kui tüübikinnitust taotletakse esitelje piduri hõõrdkatete komplektile, siis tagatelje pidureid katse ajal ei kasutata. | Jeżeli homologowany jest zespół okładzin hamulców osi przedniej, przez cały czas badania nie mogą być uruchamiane hamulce osi tylnej. |
| Kui tüübikinnitust taotletakse tagatelje piduri hõõrdkatete komplektile, siis esitelje pidureid katse ajal ei kasutata. | Jeżeli homologowany jest zespół okładzin hamulców osi tylnej, przez cały czas badania nie mogą być uruchamiane hamulce osi przedniej. |
| Pidurdustõhususe võrdväärsuse katse jahtunud piduritega | Badanie skuteczności hamowania „na zimno” |
| Asendushõõrdkatete komplekti ja originaalse hõõrdkatete komplekti pidurdustõhusust jahtunud piduritega pidurdamisel võrreldakse katsetulemuste võrdlemise teel järgmisel meetodil. | Skuteczność hamowania „na zimno” dla zamiennych zespołów okładzin hamulcowych i oryginalnych zespołów okładzin porównuje się analizując uzyskane wyniki według następującej metody: |
| Pidurdada vähemalt kuus korda, suurendades järkjärgult pedaalikoormust või piduritorustiku rõhku, kuni rattalukustuseni või, teise võimalusena, kuni keskmise täieliku aeglustuseni 6 m/s2 või kuni kõnealuse sõidukikategooria puhul lubatud maksimaalse pedaalile mõjuva jõuni, alates järgmises tabelis esitatud algkiirusest: | Należy wykonać co najmniej sześć hamowań, przy stopniowo rosnącej sile nacisku na pedał hamulca lub ciśnieniu w przewodzie hamulcowym, aż do zablokowania kół lub do momentu uzyskania średniego pełnego opóźnienia hamowania równego 6 m/s2 lub do momentu uzyskania maksymalnej dopuszczalnej siły nacisku na pedał dla kategorii danego pojazdu, od prędkości początkowej podanej w poniższej tabeli: |
| Sõidukikategooria | Kategoria pojazdu |
| Katsekiirus (km/h) | Prędkość w badaniu w km/h |
| Esitelg | Oś przednia |
| Tagatelg | Oś tylna |
| Piduri algtemperatuur peab iga pidurdamise alguses olema ≤ 100 °C. | Temperatura hamulca na początku każdego hamowania wynosi ≤ 100 °C. |
| Igal pidurdamisel märkida üles ja graafiliselt kujutada pedaalile mõjuv jõud või piduritorustiku rõhk ja keskmine täisaeglustus ning määrata pedaalile mõjuv jõud või piduritorustiku rõhk, mis on vajalik selleks, et saavutada (võimaluse korral) esitelje pidurite keskmine täielik aeglustus 5 m/s2 ning tagatelje pidurite keskmine täielik aeglustus 3 m/s2. | Zanotować i wykreślić siłę nacisku na pedał lub ciśnienie w przewodzie hamulcowym i średnie pełne opóźnienie hamowania dla każdego uruchomienia hamulców, a następnie wyznaczyć siłę nacisku na pedał lub ciśnienie konieczne do uzyskania (o ile to możliwe) średniego pełnego opóźnienia hamowania wynoszącego 5 m/s2 dla hamulców osi przedniej i 3 m/s2 dla hamulców osi tylnej. |
| Kui nimetatud väärtusi ei ole võimalik saavutada pedaalile mõjuva maksimaalse lubatud jõuga, siis tuleb teise võimalusena määrata maksimaalse aeglustuse saavutamiseks vajalik pedaalile mõjuv jõud või piduritorustiku rõhk. | Jeżeli wartości tych nie da się osiągnąć przy maksymalnej dozwolonej sile nacisku na pedał, należy określić siłę nacisku na pedał lub ciśnienie konieczne do uzyskania maksymalnego opóźnienia hamowania. |
| Piduri asendushõõrdkatete komplekti toimivusomadused loetakse sarnaseks piduri originaalsete hõõrdkatete komplekti omadustega, kui sama kontrolljõu või piduritorustiku rõhu juures saadud keskmised täielike aeglustuste väärtused kõvera ülemises kahes kolmandikus ei erine piduri originaalse hõõrdkatete komplektiga saadud aeglustuste väärtustest rohkem kui 15 %. | Uznaje się, że zamienne zespoły okładzin hamulcowych cechuje skuteczność hamowania zbliżona do skuteczności oryginalnych zespołów okładzin hamulcowych, jeżeli uzyskane średnie pełne opóźnienia hamowania przy takiej samej sile przyłożonej do mechanizmu sterowania hamulcem lub przy ciśnieniu w przewodzie hamulcowym o wartości leżącej w górnych dwóch trzecich wygenerowanej krzywej nie odbiegają o więcej niż 15 % od wartości uzyskanych przy zastosowaniu oryginalnych zespołów okładzin hamulcowych. |
| Kiirustundlikkuse katse | Badanie czułości na prędkość Badaniu temu poddaje się wyłącznie pojazdy kategorii L3, L4 i L5. |
| Käesoleva lisa punkti 2.1.1.2 kohaselt tuletatud pedaalijõudu kasutades ning piduri algtemperatuuril ≤ 100 °C pidurdada kolm korda igal järgmisel kiirusel: | Stosując siłę nacisku na pedał określoną w pkt 2.1.1.2 niniejszego załącznika, przy temperaturze początkowej hamulca ≤ 100 °C, wykonać trzy hamowania przy każdej z następujących prędkości: |
| esitelg: 65 km/h, 100 km/h ja lisaks 135 km/h, kui vmax ületab 150 km/h. | oś przednia 65, 100 km/h, i dodatkowo 135 km/h, jeżeli vmax przekracza 150 km/h; |
| tagatelg: 45 km/h, 65 km/h ja lisaks 90 km/h, kui vmax ületab 150 km/h. | oś tylna 45, 65 km/h, i dodatkowo 90 km/h, jeżeli vmax przekracza 150 km/h. |
| Arvutada välja iga kolmest pidurdamisest koosneva tulemusterühma keskmine väärtus ning koostada kiiruse ja sellele vastava keskmise täieliku aeglustuse kõver. | Uśrednić wyniki uzyskane dla każdej grupy trzech hamowań oraz wykreślić zależność prędkości i średniego pełnego opóźnienia hamowania. |
| Suurematel kiirustel registreeritud täieliku aeglustuse keskmine väärtus ei tohi madalaimal kiirusel registreeritud keskmisest väärtusest erineda rohkem kui 15 %. | Średnie pełne opóźnienia hamowania zanotowane dla większych prędkości nie mogą odbiegać o więcej niż 15 % od wartości uzyskanej dla najmniejszej prędkości. |
| Inertsdünamomeetri katse | Badanie na bezwładnościowym stanowisku dynamometrycznym |
| Katseseade | Wyposażenie badawcze |
| Katseteks varustatakse inertsdünamomeeter asjaomase piduriga. | Badany hamulec umieszcza się na bezwładnościowym stanowisku dynamometrycznym. |
| Dünamomeeter varustatakse vahenditega, mis püsivalt salvestavad pöörlemiskiirust, pidurdusmomenti, rõhku piduritorustikus, pöörete arvu pärast pidurdamist, pidurdamisaega ning piduriketta temperatuuri. | Stanowisko dynamometryczne musi być wyposażone w aparaturę umożliwiającą ciągły pomiar prędkości obrotowej, momentu hamowania, ciśnienia w przewodzie hamulcowym, liczby obrotów po uruchomieniu hamulca, czasu hamowania i temperatury tarczy hamulca. |
| Dünamomeetri pöörlemismass peab vastama poolele teljeosale sõiduki täismassist vastavalt järgnevale tabelile ning kõnealus(t)e sõidukitüübi (sõidukitüüpide) puhul lubatud suurima rehvi veereraadiusele. | Masa wirująca stanowiska dynamometrycznego odpowiada połowie części maksymalnej masy pojazdu przypadającej na daną oś, jak wyszczególniono w poniższej tabeli, oraz promieniowi tocznemu największej opony dopuszczonej do stosowania w danym typie (danych typach) pojazdu. |
| Teljeosa sõiduki täismassist | Część maksymalnej masy pojazdu przypadająca na oś |
| Ees | Przód |
| Dünamomeetri algpöörlemiskiirus peab vastama sõiduki joonkiirusele, nagu esitatud käesoleva lisa punktides 2.2.3 ja 2.2.4, ning selle aluseks võetakse rehvi dünaamiline veereraadius. | Początkowa prędkość obrotowa stanowiska dynamometrycznego odpowiada prędkości liniowej pojazdu określonej w pkt 2.2.3 i 2.2.4 niniejszego załącznika i zależna jest od dynamicznego promienia tocznego opony. |
| Katsetamiseks esitatud piduri hõõrdkatted paigaldatakse asjaomastele piduritele ja neid sobitatakse (töötatakse sisse) vastavalt järgmisele menetlusele. | Przedstawione do badania okładziny hamulcowe mocuje się do odpowiednich hamulców i poddaje docieraniu zgodnie z opisaną poniżej procedurą: |
| Sissetöötamise 1. samm – 64 kiiret pidurdust kiiruselt 80 km/h kiiruseni 30 km/h piduritorustiku eri rõhkude juures: | Etap 1 docierania, 64 przyhamowania z prędkości 80 km/h do 30 km/h przy różnych wartościach ciśnienia w przewodzie hamulcowym: |
| Ketaspidurid | Hamulec tarczowy |
| Trummelpidurid | Hamulec bębnowy |
| Pidurduste arv tsüklis | Liczba przyhamowań na cykl |
| Pidurduskiirus (km/h) | Prędkość początku hamowania (km/h) |
| Lahutuskiirus (km/h) | Prędkość końca hamowania (km/h) |
| Piduri algtemperatuur (°C) | Początkowa temperatura hamulca (°C) |
| Piduri lõpptemperatuur (°C) | Końcowa temperatura hamulca (°C) |
| Lahtine | nieokreślona |
| Rõhk 1. pidurdusel (kPa) | Ciśnienie przyhamowania 1 (kPa) |
| Sissetöötamise 2. etapp – 10 pidurdust kiiruselt 100 km/h kiirusele 5 km/h aeglustusega 0,4 g ja suureneva algtemperatuuriga: | Etap 2 docierania, 10 zatrzymań z prędkości 100 km/h do 5 km/h przy opóźnieniu hamowania 0,4 g i rosnących temperaturach początkowych: |
| Pidurduste arv tsüklis | Liczba zatrzymań na cykl |
| Aeglustus (g) | Wielkość opóźnienia hamowania (g) |
| Maksimaalne rõhk (kPa) | Maksymalne ciśnienie (kPa) |
| Algtemperatuur 1 (°C) | Temperatura początkowa 1 (°C) |
| Taastumine – 18 kiiret pidurdust kiiruselt 80 km/h kiirusele 30 km/h piduritorustiku rõhul 3000 kPa: | Etap regeneracji, 18 przyhamowań z prędkości 80 km/h do 30 km/h przy ciśnieniu w przewodzie hamulcowym wynoszącym 3000 kPa: |
| Rõhk (kPa) | Ciśnienie (kPa) |
| Pidurdada viis korda kiiruselt 80 km/h kiiruseni 0 km/h piduritorustiku rõhul 4 MPa, kusjuures piduri temperatuur on iga pidurdamise alguses 100 °C. | Wykonać 5 hamowań z prędkości 80 km/h do 0 km/h przy ciśnieniu w przewodzie hamulcowym wynoszącym 4 MPa i temperaturze początkowej równej 100 °C przy każdym zatrzymaniu. |
| Viis järjestikust mitteühetaolist tulemust ei tohi erineda nende keskmisest täielikust aeglustusest rohkem kui 0,6 m/s2. | 5 kolejnych niemonotonicznych wyników musi mieścić się w tolerancji 0,6 m/s2 w stosunku do średniego pełnego opóźnienia hamowania. |
